شفیع بهرامیان- روزنامه‌نگار/
فصل انتخابات با هر نتیجه و درصد مشارکتی به اتمام رسید و منتخبان در اوایل خرداد سال آینده، به مدت ۴ سال، سیاست‌گذار و ناظر و تا حد زیادی مسئول وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حوزه‌های خود خواهند بود.
یکی از مهم‌ترین ملزومات کار در استانی چون آذربایجان‌غربی که با محرومیت و تبعیض ساختاری، ناترازی توسعه و تلوّن و گوناگونی فرهنگی و جمعیتی روبروست وجود نقشه راه و یا ترسیم مسیر سیاست‌گذاری با توجه به توانمندی‌ها و امکانات زیرساختی و منابع انسانی و مکانی آن است که از آن به‌عنوان «سند آمایش سرزمینی» نام می‌برند.این سند با ارائه‌ی تصویری جامع از وضعیت موجود و مطلوب سرزمین، به تصمیم‌گیران در سطوح مختلف کمک می‌کند تا با اتخاذ تدابیر مناسب، به اهداف توسعه‌ی پایدار در سطح ملی و منطقه‌ای دست پیدا کنند.
نقشه آمایش سرزمینی، نقشه‌ای است که به نمایش توزیع فضایی فعالیت‌های انسانی، اعم از اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… در پهنه‌ی سرزمین می‌پردازد. این نقشه با در نظر گرفتن ظرفیت‌ها، محدودیت‌ها و نیازهای هر منطقه، به دنبال توزیع عادلانه‌ی امکانات و فرصت‌ها و درنهایت، توسعه‌ی پایدار در سطح ملی و منطقه‌ای است.
این نقشه همچنین به نمایش توزیع فضایی زیرساخت‌ها، مانند شبکه‌های حمل‌ونقل، مراکز آموزشی، مراکز درمانی و موضوعات تخصصی، مانند آمایش صنعت، آمایش کشاورزی، آمایش گردشگری و… نیز می‌پردازند.
مراحل تهیه نقشه آمایش سرزمینی شامل جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات، تشخیص و تبیین مسائل، تدوین اهداف و راهبردِ ، تهیه نقشه و اجرا و پایش است.
نقشه آمایش سرزمینی می‌تواند کاربردهایی چون تعیین محل استقرار صنایع و فعالیت‌های اقتصادی، توسعه‌ی زیرساخت‌های استان، حفاظت از محیط‌زیست و کاهش مخاطرات طبیعی داشته باشد.
ایجاد هماهنگی بین بخش‌های مختلف ملی و منطقه‌ای، استفاده‌ی بهینه از منابع موجود، کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای و حفاظت از محیط‌زیست و منابع طبیعی ازجمله مزایای استفاده از نقشه آمایش سرزمینی است.
نقش آمایش سرزمین در توسعه‌ی مناطق محروم نیز بسیار حائز اهمیت است و از طریق آن می‌توان به شناسایی و به‌کارگیری ظرفیت‌های بالقوه‌ی این مناطق، کاهش تمرکز فعالیت‌ها در مناطق برخوردار، توسعه‌ی زیرساخت‌ها و خدمات، تقویت اشتغال و کارآفرینی و استفاده‌ی بهینه از منابع طبیعی در مناطق محروم پرداخت.
با تدوین و اجرای اسناد آمایش سرزمین در سطح ملی و منطقه‌ای، ایجاد و تقویت نهادهای متولی آمایش سرزمین، جلب مشارکت مردم و بخش خصوصی در توسعه‌ی مناطق محروم و تخصیص منابع مالی و اعتباری به برنامه‌های توسعه‌ی مناطق محروم و با اتخاذ تدابیر مناسب و اجرای برنامه‌های هدفمند، آمایش سرزمین می‌تواند به‌عنوان ابزاری کارآمد در مسیر توسعه‌ی مناطق محروم و دستیابی به عدالت اجتماعی نقش ایفا کند.
متأسفانه تنها به‌ظاهر سند و نقشه آمایش موجود و “قابل دسترس” استان آذربایجان‌غربی که ۲۳ صفحه بیشتر نداشته و در سال ۱۳۹۸ مورد تصویب قرارگرفته؛ بیشتر به جزوه‌ای شعاری و عاری از واقعیات موجود استان شبیه است و ضروری است مجمع نمایندگان آتی استان، فکری اساسی برای اعمال فشار بر سازمان برنامه و بودجه استان جهت انتشار عمومی “سند اصلی آمایش استان “در صورت وجود و یا مطالعه، گردآوردی داده‌های درست، تدوین و کاربست سند واقعی آمایش سرزمینی آذربایجان‌غربی در همان سال اول فعالیت خود داشته باشند تا بتوان با ریل‌گذاری صحیح، به سمت محرومیت و تبعیض‌زدایی در این خطه پهناور رفت.