جعفر احمدی/
آوین‌پرس- در کشور ما امروز روز مادر بود. در شبکه های اجتماعی پست ها و مطالب زیادی راجع به مهر و ایثار مادری منتشر شده است. برای هم نسل های ما در دهه های ۵۰ و ۶۰ این صفات برای مادران آشناست. اما برای نسل های جدیدتر و متاخرتر، مادری را نمی توان با این صفات توصیف کرد. ضمن اینکه در نسل جدید مادران به خاطر تغییر و تحولاتی که در نقش زنان ایجاد شده، مادری کردن جزو آخرین نقش های زنانه است. براین اساس سوال این است که مادران نسل جدید چگونه مادری می کنند؟
شاید ترحم و عاطفه ای که در بین هم نسل های دهه ۵۰ نسبت به مادران وجود دارد؛ بیشتر ناشی از این بوده که شاهد زندگی نکردن مادران خود بوده ایم. در این دهه و دهه های گذشته تر مادران تحت تاثیر نگرش مردسالارانه حاکم بر جامعه، تن به سختی های فرزندآوری داده اند؛ آن هم نه یکی و دوتا، بلکه تا ده تا فرزند را در شرایط سخت به دنیا آورده و بزرگ کرده اند. همین فرزندان اکنون شاهدان سختی ها و مصیبت های این نسل از مادران هستند. آنها اکنون روایت گران زندگی نکردن این مادران هستند. البته روایت گر خوبی نیستند، چرا که فقط ترحم دارند و این ترحم به خاطر ظلمی است که در حق این مادران شده و آنها شاهدان عینی این ظلم ها بوده اند. شاید هم به این دلیل به مادران شان ترحم می ورزند که خود بخشی از این ظلم بوده اند.
به هر حال این نسل از مادران، تصویری از مادری را در ذهن ما حک کرده اند که ما آن را با مهر و محبت و عشق توصیف می کنیم. اما ناگفته نماند که این همه ی داستان آن مادران نیست که روایت می کنیم. ما می دانیم که فرزندآوری و تولید مثل برای این مادران ممکن است به معنای یک رابطه عاشقانه و کسب لذت جنسی نبوده باشد؛ بلکه همچون یک دستگاه جوجه کشی عمل کرده اند یا همچون یک فرایند و مکانیزم زیستی. به هر حال بدون بهرمندی از خدمات بهداشتی و پزشکی و در شرایطی سخت بچه تولید کرده اند و آنها را بزرگ کرده اند، بدون اینکه برای خود آرزو و آمالی در زندگی داشته باشند.
اما امروزه ما شاهد این هستیم که تحت تاثیر تغییر و تحولات اجتماعی، زنان نقش های متفاوتی را در جامعه به عهده دارند. آنها در انتخاب همسر آزادترند، برای ازدواج خود – درست یا غلط- معیارهای متعدد دارند. آنها آمال و آرزوهای بیشماری دارند. آنها در اجتماع نقش ایفاء می کنند. به دنبال شغل و استقلال مادی هستند. برعکس گذشته، طلاق را حق مشروع خود می دانند و آن را عیب نمی دانند. شاید آخرین نقش آنها فرزندآوری و تولید مثل باشد.
نسل جدید زنان از فرزندآوری ترس دارند. آنها به دلایلی چون سختی بزرگ کردن و تربیت بچه، از فرزندآوری گریزانند. البته اینها دلایل آنهاست و ممکن است واقعیت های دیگری پشت این دلایل پنهان شده باشد. چون نسل پدران جدید پا به پای مادران، در بزرگ کردن بچه ماردران را همراهی می کنند. یعنی می توان گفت مادری کردن، مادران نسل جدید هم متحول شده است. آنها مثل مادران قدیم همه ی زندگی خود را فدای فرزندان خود نمی کنند. آنها حتی تمام وقت خود را هم صرف فرزندپروری نمی کنند. نه اینکه آنها مادری نمی کنند، بلکه آنها به شکل و شیوه ای جدید مادری می کنند. اینکه ۱۰ سال دیگر بچه ها روز مادر را با چه واژه هایی توصیف می کنند، برای بسیاری سوال است. پاسخ این سوال نیاز به زمان دارد و دادن پاسخ به آن نوعی پیشداوری محسوب می شود. پس بهتر است یک مرد راجع به این موضوع چیزی نگوید.