شه‌فیع بەهرامیان – چالاکی بواری پەیوەندی و گەشەپێدان/
بەهێزکردن واتە زیادکردنی دەسەڵات و توانای ئەو کەسانەی کە سەرەڕای هەژاری تواناکانیان لە کۆمەڵگادا سنووردارە. بەو پێیەی ئامرازەکانی ڕاگەیاندن و پەیوەندی جەماوەری لە کۆمەڵگادا بەردەستن، دەتوانرێت بەکارهێنانی ئەو ئامرازانە وەک یەکێک لە ڕێگاکانی بەهێزکردنی هەژاران کەڵکی لی وەربگیرێت. لە پێداچوونەوەیەکدا بە ئەدەبیاتی بەهێزکردندا، دەتوانرێت بەسەر سێ ڕەهەندی سەریەککەوتوودا دابەش بکرێن:
- بەهێزکردنی تاک (گەشەپێدانی هۆشیاری تاک و متمانە بەخۆبوون لە بەرامبەر ستەمدا)،
- بەهێزکردنی پەیوەندیکردن (زیادکردنی توانای دانوستاندن و کاریگەری لەسەر بڕیارەکانی پەیوەندیکردن)،
- بەهێزکردنی بەکۆمەڵ (کردەوەی بەکۆمەڵ لە ئاستی ناوخۆیی یان باڵاتر بۆ گۆڕینی پێکهاتە کۆمەڵایەتییە ناڕەواکان).
بەهێزکردن بەسەر دوو مۆدێلی سەرەکیدا دابەشکراوە: مۆدێلی یەکەم لەسەر بەهێزکردنی “تاکەکان” دامەزراوە نەک هاندانی کردەوەی کۆمەڵایەتی بەکۆمەڵ لەلایەن ستەملێکراوەکانەوە؛ مۆدێلێکی تر لەسەر بنەمای ویژدانی و کردەی کۆمەڵایەتی ڕیشەیی یان بەهێزکردنی “کۆمەڵ” دامەزراوە.
بۆ ئەو کەسانەی کە ڕێبازی ڕەخنەگرانەیان هەیە، پەرەپێدانی پەیوەندیکردن پرۆسەیەکی کۆدەنگی و بەرەنگاربوونەوەیە. ڕێبازی ڕەخنەیی پرۆسەیەکی هێڵکاری نییە، بەڵکو دەبێت پاشخانێکی مێژوویی هەبێت و لە ڕووی کولتوورییەوە هەستیار و فرەلایەن بێت و گرنگی بە هەموو ئەو پرۆسە و پێکهاتە ئایدیۆلۆژی و سیاسی و ئابوورییانە بدات کە کۆمەڵگا پێکدەهێنن.
گرنگیدان بە بەهێزکردن کاریگەری ڕاستەوخۆی لەسەر ئامانجەکانی پەیوەندی گەشەپێدان هەیە. بەهێزکردن شتیکی زیاتری لە تەنها گواستنەوەی زانیاری و بڵاوکردنەوەی داهێنانەکان لە کۆمەڵگادا دەوێت. پێویستە سەرنجی سەرەکی پەیوەندیکەران و چالاککەرانی گەشەپێدان یارمەتیدانی پرۆسەی بەهێزکردنی تاک و گروپ و ڕێکخراوە پەراوێزخراوەکان بێت.
بەهێزکردن پێویستی بە ڕێکخستن و گەیاندنی خەڵکە کرداری کۆمەڵایەتی لەلایەن ژنان و هەژاران و کەمینەکان و ئەوانەی کە هەمیشە و تادێت لە پرۆسەی گۆڕانکاری کۆمەڵایەتیدا پەراوێزخراون.
هەروەها بەهێزکردن پێویستی بە ڕێبازێکی فرە پسپۆڕییە و پێویستی بە بەدەستهێنان و گونجاندنی چەمک و چالاکییەکان هەیە لە خزمەتگوزارییە کۆمەڵایەتییەکان، دەروونناسی، کۆمەڵناسی، ڕێکخستنی کۆمەڵگا و بوارەکانی دیکەی بەشدار لە بەهێزکردنی خەڵک، کۆمەڵگا و ڕێکخراوەکان.
پەیوەندی گەشەپێدان لەسەر بنەمای بەهێزکردن تەنها ئاڵوگۆڕی پەیام نییە، بەڵکو “پەیوەندیکردن لەسەر بنەمای لاهووتگەرایی ڕزگارکەر” کە مرۆڤ ئازاد دەکات بۆ دیاریکردنی داهاتووی خۆیان بە زانیاری و دەسەڵاتی پێویست و دوور لە هەموو شتێک کە لە ناوخۆ و دەرەوە سنوورداریان دەکات. وا گریمانە دەکرێت کە مرۆڤەکان سەرەتا ئاگاداری سەرچاوەکانی دەسەڵات و ستەمکاری (ئاگاداری)ی خۆیان بن تا بتوانن ڕێگاچارە بدۆزنەوە بۆ ڕزگاربوون لە دۆخی نالەباری ئێستایان. (بڕیار)
پرۆسەکانی گفتوگۆ بەشداربووان (خەڵک) دەتوانن ئەو پرسانە دەستنیشان بکەن و لێیان بکۆڵنەوە کە بۆ ئەوان مانادارن. بۆ بەهێزکردن و گەشەپێدانی گروپە بچووکەکان (کەمینەکان، خەڵکی گوندنشین، پەراوێزی شارەکان، ژنانی لاواز و هتد)، ستراتیژییەکانی پەیوەندی پەروەردەیی و نێوان کەسەکان و فۆرمەکانی پەیوەندی تەقلیدی و بەتایبەتی ڕێبازی میدیای ناوخۆیی زۆر گرنگن لەم ڕووەوە.
لە خوارەوە چەند ڕێگایەک دەخەینەڕوو بۆ بەهێزکردنی هەژاران بە بەکارهێنانی پەیوەندییە جەماوەرییەکان و میدیا:
- پەروەردە: بە پێدانی زانیاری و پەروەردە لە ڕێگەی میدیاوە لە بوارە جیاجیاکانی وەک تەندروستی، خۆراک، کارامەیی کۆمەڵایەتی، تەکنیکەکانی کارگێڕی و…، کەسانی پەراوێزخراو دەتوانن زانیاری و توانای زیاتر بەدەست بهێنن.
- هاندانی بەشداریکردن لە چالاکییە کۆمەڵایەتییەکان: بە هاندانی کەسانی پەراوێزخراو بۆ بەشداریکردن لە چالاکییە کۆمەڵایەتییەکانی وەک وۆرکشۆپی پەروەردەیی، کۆبوونەوە و هتد، دەتوانن زیاتر کەسانی دیکە بناسن و سوود لە دەرفەتی نوێ وەربگرن بۆ پەرەپێدانی تواناکانیان.
- بەکارهێنانی سۆشیال میدیا: بە دروستکردنی لاپەڕەی مەجازی و گروپی پەیوەندیدار و بەکارهێنانی پلاتفۆرمی میدیا، کەسانی پەراوێزخراو دەتوانن پەیوەندی لەگەڵ کەسانی دیکەدا بکەن و سوود لە دەرفەتی نوێ وەربگرن بۆ پەرەپێدانی تواناکانیان.
- پێشخستنی کارگێڕی: بە پێشکەشکردنی ڕاهێنانی کارگێڕی و هاندانی بەشداریکردن لە خولی ڕاهێنان و ڕەخساندنی دەرفەتی دارایی بۆ دامەزراندنی بزنسێک، دەتوانرێت کەسانی پەراوێزخراو وەک کارگێڕی سەرکەوتوو لە کۆمەڵگادا بناسرێن و تواناکانیان لەم بوارەدا بەهێزتر بکەن.
- ڕەخساندنی هەلی کار: بە ڕەخساندنی هەلی کار لە بوارە جیاجیاکان و هاندانی کەسانی پەراوێزخراو بۆ بەشداریکردنیان، دەتوانن بە بەدەستهێنانی ئەزمون و توانا لەم بوارەدا پۆستی کاری باشتر بەدەست بهێنن.